Türkiye’de ilk kez Meclis’ten geçen İklim Kanunu, çevre politikalarında tarihi bir dönüm noktası olabilir. Bu yeni yasa; karbon salımını azaltmayı, çevreyi korumayı ve sürdürülebilir bir gelecek için kapsamlı önlemler almayı hedefliyor.
Ancak sosyal medyada kanunun tarım ve hayvancılığı kısıtlayacağı, balkon bitkilerine kadar denetim getireceği gibi tartışmalar da büyüyor. Peki bu yasa gerçekte ne içeriyor, hangi maddeleriyle hayatımızı etkileyecek ve küresel iklim politikalarıyla nasıl örtüşüyor?
👉 Konuyla ilgili video bağlantısı: TİkTok
@snmzvideo İklim Kanunu Tarımı Yasaklayacak mı? Komplo Teorileri #siyaset #gündem #iklim #kanun #komploteorileri #haber #tiktokhaber ♬ Mysterious and sad BGM(1120058) – S and N
İklim Kanunu Nedir?
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 2024 yılında kabul edilen İklim Kanunu, iklim krizine karşı ulusal düzeyde atılacak adımları belirleyen, karbon salınımını azaltmayı ve sürdürülebilir kalkınmaya katkıyı amaçlayan kapsamla bir yasal düzenlemedir. Bu kanun, Avrupa Birliği’nin “Yeşil Mutabakat” ilkeleri ve Birleşmiş Milletler İklim Anlaşması’yla da uyumlu olacak şekilde tasarlanmıştır.
Amaç, sera gazı emisyonlarını 2053 yılına kadar net sıfıra indirmek ve iklim değişikliğine uyumlu bir ekonomi inşa etmektir.
İklim Kanununun Temel Maddeleri
- Kanunun çerçevesi içerisinde 50’den fazla madde bulunmaktadır. Bunlardan öne çıkan bazı temel maddeler:
- Sera Gazı Azaltım Hedefi: 2053 yılına kadar net sıfır emisyon hedefi getirilmektedir.
- Ulusal Karbon Ticaret Sistemi: Karbon salan şirketler ve kurumlar için “karbon piyasası” kurulacak, karbon kotası aşımları para cezasına tabii olacak.
- Yeşil Alan Teşvikleri: Yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve sıfır atık projelerine teşvik getirilecek.
- Yerel Yönetimler İçin Yükümlülük: Belediyelere iklim eylem planı hazırlama zorunluluğu getirilecek.
- Tarım, Hayvancılık ve Sanayi Denetimi: Bu alanlardaki karbon salınımı düzenli olarak raporlanacak, belirli sınırlar getirilecek.
- Eğitim ve Bilinçlendirme: Okullarda iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik eğitimi zorunlu olacak.
Karbon Ayak İzi Nedir?
Karbon ayak izi, bireylerin ya da kurumların günlük faaliyetleri sonucu atmosfere saldığı toplam sera gazı miktarıdır. Ulaşımdan tüketilen gıdaya, enerji kullanımından üretim faaliyetlerine kadar çok geniş bir alanı kapsar. İklim Kanunu, karbon ayak izini azaltmayı hedefleyerek özellikle endüstriyel tesisleri ve tüketim kalıplarını değiştirmeye yöneliktir.
Sosyal Medyada Ortaya Atılan Eleştiriler ve Komplo Teorileri
Kanunun çıkmasıyla birlikte sosyal medyada şu eleştiriler dile getirildi:
- “Tarım arazilerine el konulacak.”
- “Devlet balkonumdaki saksıya karışacak.”
- “Hayvancılık sona erecek, yapay et zorunlu olacak.”
- “Küresel şirketler bu yasayla yerel üretimi bitirmek istiyor.”
Bu iddiaların büyük bölümü spekülatif. İklim Kanunu, doğrudan bireylerin ya da çiftçilerin üzerinde cezalandırıcı bir baskı kurmaktan ziyade, büyük salınım yapan kurumsal yapıları hedef alıyor. Ancak uygulamada aşırı yorum ve yerel yönetimlerin keyfi uygulamaları olursa, bu endişeler haklı çıkabilir. Büyük ihtimalle vatandaşın endişesi tamamen siyasi.
Ülkedeki güvenilmez siyasi iklim, yargıya ve neredeyse bütün kurumlara olan güvenin zedelenmesi, halihazırda zeytinliklerin maden alanına dönüştürülmesi, rezerv alan gibi uygulamalara bakılınca bu kanunun kötüye kullanılıp kullanılmayacağını bilmiyoruz.
Her ne kadar olumlu gibi gözükse de ileride neler getireceği ve dünyanın en büyük güçleri olan ABD, ÇİN, Rusya gibi ülkelerin henüz karar vermemeleri de düşündürücü ve şüpheli olarak değerlendiriliyor.
Yasa maddelerine göre sera gazının emisyonun azaltılması gerekiyor. İşte vatandaşlar da burada bir tehlike sezinliyor. “Mevcut tarım ve hayvancılığın sera gazını azaltmak için yok edileceği” “yapay gıdaya geçileceği” “küresel yıkım” olacağı gibi onlarca komplo teorisi var.
İklim Kanunu Olan ve Olmayan Ülkeler
Kanunu Kabul Edenler:
- Avrupa Birliği ülkeleri (Almanya, Fransa, İsveç vb.)
- Kanada
- Japonya
- Yeni Zelanda
- Birleşik Krallık
- Bu ülkeler, karbon ticareti ve iklim hedefleriyle uyumlu yasa altyapısı oluşturmuştur.
Henüz Kabul Etmeyenler veya Sınırlı Adımlar Atanlar:
- ABD (federal duzeyde genel bir iklim kanunu yoktur, eyalet bazlı çalışmalar vardır.)
- Hindistan
- Rusya
- Bu ülkeler ya ekonomik gerekçelerle ya da enerji politikaları sebebiyle genel bir iklim kanunu kabul etmemiştir.
İleriye Dönük Tartışmalar: Yapay Et ve Gıda Kıtılığı
Bazı yorumcular, bu tür yasal düzenlemelerin uzun vadede “doğal tarım ve hayvancılığı bitireceği, yapay et tüketiminin zorunlu hale geleceği” gibi komplo senaryoları ortaya atıyor. Fakat kanun: esas olarak tüketim şekillerini değiştirmeyi amaçlıyor gibi gözüküyor. Yine de ülkemiz insanı artık siyasilere güvenini kaybettiğinden bu durumun kötüye kullanılacağına inanıyor.
İklim Kanunu Nedir? (Sonuç)
İklim Kanunu, “Türkiye’nin yeşil ekonomi ve sürdürülebilirlik hedeflerine yaklaşması için atılmış tarihsel bir adım” olarak nitelendiriliyor. Sosyal. medyadaki bilgiler ve komplo teorilerinin gerçekliğini zamanla göreceğiz.
İyile kötüyü ayırt etmek bazen oldukça güç olabiliyor. Bu yazıda tamamen tarafsız olarak bir değerlendirme yaptım. Ben de bu konuya şüpheli yaklaşanlardanım. Ama öyle abartılı ve yıkıcı düşünceler yerine gözlemlemek ve iyi analiz etmeyi tercih ederim. Bilgi sahibi olmadan, düşünce sahibi olmamaya dikkat etmem gerekiyor. Tekrar şunu söylemek gerekirse bizim ülke siyasetine güvenimiz kesinlikle yoktur ve bu kanunun kötüye kullanılacağından endişe ediyoruz.
