Alayıcı Kuş (Mockingbird) Walter Tevis Kitap Özeti İncelemesi. Geleceğin dünyası nasıl bir yer olacak? Robot insan, siborg ya da insanımsı robotlar gelecekte dünyaya hükmeden canlılar mı olacak? Geleceğin insanı yapay zeka ve bilinçli robotlara yenik mi düşedek? Soru üstüne soru değil mi? Bilim kurgu klasikleri ile başlayan bu hayal yolculuğu biliyoruz ki günün birinde gerçek olacak.
Distopya romanları arasında geleceğin insanı ve geleceğin dünyası anlatılırken, robotlardan, artık insana hizmet etmeyen başına buyruk yapay zekadan bahsedenleri çoğunlukta. Bilim kurgu her zaman bilimsel gelişmeleri en iyi şekilde kullanıyor. Alaycı Kuş da Amerikan edebiyatı içindeki harika bilim kurgulardan biridir. Yazarın Dünyaya Düşen Adam, Vezir Gambiti gibi çok ünlü romanları da çoktan beyazperdeye uyarlandı bile. Şimdi kitabın özeti ve incelemesi gelsin değil mi?
✅ Önerim: Robot ve Yapay Zeka Romanları
- Alaycı Kuş – Walter Tevis
- Ben, Robot – Asimov
- R.U.R – Karel Čapek
Alayıcı Kuş (Mockingbird) Walter Tevis Kitap Özeti İncelemesi
Kitabın kısa bir özetini çıkaracağım. Robert Spofforth 9. nesil yapay zekaya sahip insansı robotlar sınıfındadır. Bilinçli robotlar olarak adlandırlan bu seri kendini yüzlerce yıl önce örnekleyen mühendisin bey,in örüntüsü ve nöron yapısına göre üreitlmiştir. Mühendisin bgüyün bilinci manyetik bantlara kaydedilmiş, anıları ve gereksiz ayrıntılar çıkarılmıştır.
Örüntülenen beyin ve nöral ağ grupları emüle edilip siborg ya da robot insan denilen 9. nesil robotlara nakledilmiştir. Bu seri devlet yönetimine verilmiştir. Dekan Spofforth, ara bir eski dünyadan klama Empire State binasaının tepesine çıkıp aşağı atlamayı düşünür.
Bu sırada okuma, yazma ve her türlü insani duygu, evlenmek, çocuk sahibi olmak birlikte yaşayarak seks yapmak yasaktır. Her yerde robotlar vardır. Robotlar ne derse o olur. İnsnalar uyuşturucu ilaçlar içerek mutlu olurlar. Okumayı kimsenin bilmediği bir ortamda üniversite profesörü ve kütüphane görevlisi Bentley okumayı ve yazmayı öğrenir. Bentley, depoda bulduğu eski dünyaya ait video kasetlerinden ve kitaplardan okumayı öğrenir. Dünyada okumayı bilen tek insan olabilir. Bentley kurallara uymaz, ilaçları içmez ve hayvanat bahçesinde tanıştığı Mary Lou ile birlikte yaşayı, ona okuma y azma öğretip onunla seks yapar.
Robert Spofforth, yasak işleir yaptığı için Bentley’yi robotların yargıçlık ettiği mahkemede uzun süre hapse mahkum ettirir. Sevgilisi ile de kendisi yaşar. Hapisaneden kaçan Bentley, yolda dünyanın geri kalanından az çok izole edilmiş Hristiyanlık denilen antik bir inanışa inanan insnalara rastlar. İncil okumayı bildiği bildiği için bu kutsal sayılan yerde kalıp onlar akutsal kitap okur. İnsnaların doğuramadığı ve sayılarının azaldığı bir dünya tek mutlulukları içtikleri haplardan gelir. Roman 2467 yılında 9. nesil robot Spofforth’un intiharı ile biter. Marie Lou’nun hamileliği ise insanlığın yeniden çoğalması için bir umuttur.
Alaycı Kuş Konusu, Ana Teması Nedir?
Geleceğin dünyası, yapay zekanın ve bilinçli robotların hakim olduğu bir dünya mı olacak? Robert Spofforth, yaşamayı sevmeyen bir robottur. İnsanlar va roldukça insanlara hizmet için var olması gerekecektir. Bunun olmaması için kendi emrettiği ve ürettrdiği doğum kontrol hapları ile insnalığın doğurganlığını bitirmiştir. İnsnalık yok olunca o da intihar edebilecektir. Yine kötü niyetli bir robot kendi çıkarları için insnalığı yok eder.
Tek doğurgan kadın ise hiç bir zorunlu hap ve uyuşturucuyu içeyen Marie Lou’dur. İnsnalar mutsuzdur. Mutluluk hapları bile insnaları mutlu yapamaz. Kendilerini yuakarak intihar dederler. Beyin ve bilinç kopyalanması, insansı robotlar, bilinçli robotlar Alaycı Kuş romanında fazlasıyla anlatılıyor. Günmüzde gelecekte insana benzeyen robotlardan yapay zekadan bahsediyoruz. Bilinçlerimizi bir makineye hatta yazılıma aktarıp sonsuza dek var olabileceğimize dair teoriler üzerinde çalışılıyor.
Gelecek büyük ihtimalle insan biyoloji ile slikon ciplerin birleşimi ile yaratılacak yeni bir insan türüni getirecek. Transhümanizm, insna beyninin tersine mühendislik çalışmaları teknolojik tekillik ve insanın kendi biyolojisini aşıp evrensel bir varlık olması Homo Sapiens’in gelecekteki varlığı hakkındaki arzuladıları arasında. Alaycı Kuş ayrıca çok sağlam din, inanç, ahlak leştirilerini de içinde barındııryor. Zalim robotlar, insana zorla verilen mutluluk hapları ile dinlerin insana mecbur kıldığı zorunluluklar kıyaslanıyor.
Alaycı Kuş Kısa Alıntılar
🍭”Yargıç: okumak adında bir kamu suçu var mı? Ayrıca ilk suçu öğretmek farklı bir suç mu? Ses nihayet konuştu: okumak, fikirlerin ve hislerin gizli saklı yöntemlerle zımni ve kapsamlı bir şekilde paylaşılmasıdır. Büyük bir mahremiyet işgalinin olması yanı sıra üçüncü dördüncü beşinci çağlar anayasalarının doğrudan bir ihlalidir. Okumanın öğretilmesi de mahremiyete ve kişiliğe karşı ona denk bir suçtur.”
🍭”Kitaplarımdan birinde bazı insanların eskiden okyanusa bir tanrı olarak yaptıkları yazıyor. Bunu olayca anlayabiliyorum. Fakat Baliinler buna asla akıl erdiremezler. Böyle bir fikre kafirlik der geçerler. Onların yaptıkları tanrı tıpkı bir bilgisayarlar gibi zalimce bir ahlaka sahip soyut bir varlık. Ayrıca İsa adındaki ikna edici gizemli hahamı bir tür ahlak saptayıcısına çevirmiş durumdalar. Bunlardan hiç biri bana göre değil. Eyüp kitabının Yehovası da… Sanırım daha şimdiden okyanusa yapıyor olabilirim.”
Kitap Bilgileri
- Baskı: 280 sayfa
- Okuma Süresi: 10 saat
- Yayıncı: İthaki Yayınları
Roman Karakterleri ve Açıklamaları
- Spofforth: Dünyayı yöneten gelişmiş bir robot (Make 9 modeli). Ölmek isteyen, ancak intihar edemeyecek kadar programlanmış bir varlıktır. İnsandan daha insan özellikleri taşır. Melankolik, yorgun ve trajiktir. Romanın duygusal eksenini oluşturur.
- Paul Bentley: Okuma yazma bilen ender insanlardan biridir. Bilgiye olan merakı onu toplumun dışına iter. Spofforth’un gözetiminde çalışan bir öğretmendir. Yasak bilgiye duyduğu açlık, onu farkındalığa ve direnişe sürükler.
- Mary Lou: Paul Bentley’nin hayatına giren, özgür ruhlu bir kadındır. Bilgisiz ama sezgisel olarak insandır; yaşamın anlamını sorgulamadan hisseden biridir. Mary Lou, insan doğasının en saf, en dürüst temsilidir.
- Robotik Düzenin İnsanları: Roman boyunca “mutlu cahiller” olarak betimlenirler. Duygularını bastırmış, sistemin konforu içinde yaşamayı seçmiş insan topluluğunu temsil ederler. Onlar aracılığıyla Tevis, modern toplumun ruhsal çöküşünü eleştirir.
